Nastąpiło znaczne przyspieszenie prac nad ustawą, w efekcie Senat przyjął ustawę w dniu 16 maja br. i oczekuje ona obecnie już tylko na podpis prezydenta. Dlatego realne staje się wdrożenie nowego instrumentu wsparcia już w czerwcu br.
Podstawowe założenia wsparcia
Zwolnienie w podatku dochodowym z tytułu realizacji nowych inwestycji jest podstawowym mechanizmem wsparcia przedsiębiorstw w Polsce, szczególnie istotnym dla dużych firm, których możliwości uzyskania dotacji są znacznie ograniczone. Nowa ustawa przewiduje kontynuację wsparcia dla przedsiębiorców w formie zwolnienia z podatku dochodowego. Będzie można je pozyskać z tytułu realizacji nowej inwestycji na terenie Polski przy czym nie ma obowiązku lokowania inwestycji na obszarze objętym Specjalną Strefą Ekonomiczną.
Pozyskanie pomocy publicznej w formie zwolnienia z podatku dochodowego na nowych zasadach może okazać się jednak dla inwestorów znacznie trudniejsze niż obecnie ze względu na konieczność spełnienia określonych kryteriów ilościowych i jakościowych. Warto jednak podkreślić, że ustawodawca zaplanował znaczne obniżenie kryteriów ilościowych oraz dodatkowe preferencje w kryteriach jakościowych dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Premiowane będą także przedsięwzięcia mające wpływ na konkurencyjność oraz innowacyjność regionalnych gospodarek, czyli obejmujące swoim zakresem m.in.:
- prowadzenie działalności B+R,
- rozwój klastrów
- zapewnienie korzystnych warunków zatrudnienia.
Decyzja o wsparciu: termin i chronologia
Decyzja o wsparciu, uprawniająca do skorzystania ze zwolnienia podatkowego wydawana będzie na okres od 10 do 15 lat. Oznacza to dłuższy okres posiadania zwolnienia niż w przypadku przedsiębiorców działających na obszarach SSE, którzy mogą korzystać z nich maksymalnie do końca 2026 r. Każda decyzja będzie mieć określoną datę ważności, po upływie której wygasać będzie prawo do zwolnienia.
Jedna z podstawowych zmian dotycząca praktycznego wymiaru skorzystania ze zwolnienia podatkowego dotyczy sytuacji posiadania dwóch lub więcej decyzji o wsparciu (lub kilku decyzji o wsparciu i zezwoleń strefowych). Zgodnie z zapisami nowej ustawy, rozliczanie przyznanej pomocy publicznej w formie zwolnienia podatkowego następować będzie chronologicznie zgodnie z kolejnością wydania poszczególnych decyzji o wsparciu i/lub zezwoleń.
Inne zmiany i rozporządzenia
Nowa ustawa zmienia także zapisy ustaw podatkowych, co ma związek z uszczelnianiem systemu podatkowego. Przewiduje m.in. brak możliwości korzystania ze zwolnienia podatkowego dla nowych inwestycji dla spółek tworzących podatkową grupę kapitałową czy możliwość odebrania prawa do zwolnienia w przypadku agresywnego planowania podatkowego.
Tak naprawdę jednak znaczną część istotnych dla przedsiębiorców przepisów określą dopiero akty wykonawcze do nowej ustawy, nad których finalnym kształtem pracuje Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii.
Komentarze ekspertów PwC
"Bardzo istotną kwestią, która pojawiła się finalnie w zapisach nowej ustawy, a której nie przewidywał jej pierwotny projekt, jest wprowadzenie możliwości chronologicznego rozliczania pomocy publicznej przez przedsiębiorcę w przypadku posiadania co najmniej dwóch decyzji o wsparciu (czy też zezwoleń, w odniesieniu do przepisów obowiązującej jeszcze ustawy o Specjalnych Strefach Ekonomicznych). Dzięki doprecyzowaniu tej kwestii, możliwe będzie uniknięcie licznych sporów pomiędzy inwestorami, a organami skarbowymi, które kwestionowały takie podejście.”
Jacek Zimoch Starszy Menedżer w zespole Innowacji i B+R, Dotacji i Ulg w PwC
"Należy podkreślić, że zapisy nowej ustawy wprowadzają także zmiany do ustaw podatkowych, zmierzające do dalszego zwalczania agresywnego planowania podatkowego, w tym tzw. małą klauzulę antyoptymalizacyjną. Jej treść sprowadza się w praktyce do tego, że w przypadku sztucznego zawyżenia przysługującego zwolnienia czy też dokonywana transakcji fikcyjnych i mających na celu uniknięcie opodatkowania, przedsiębiorcy będą tracić prawo do zwolnienia z datą dokonania pierwszego takiego zidentyfikowanego działania, co w konsekwencji będzie rodzić konieczność zwrotu wykorzystanego zwolnienia podatkowego.”
Rafał Pulsakowski Starszy Menedżer w zespole Innowacji i B+R, Dotacji i Ulg w PwC