Zmiany w otoczeniu regulacyjnym spółek giełdowych

3 lipca 2016 r. zaczęło obowiązywać w całości Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 596/2014 w sprawie nadużyć na rynku oraz uchylające dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE („Rozporządzenie MAR”). Rozporządzenie MAR zostało uchwalone w dniu 16 kwietnia 2014 r., a niektóre jego przepisy weszły w życie w dniu 2 lipca 2014 r., jednakże w odniesieniu do najbardziej istotnych postanowień wprowadzono dwuletnie vacatio legis, aby umożliwić emitentom dostosowanie się do działania w zmienionym otoczeniu regulacyjnym. Rozporządzenie MAR jest bezpośrednio skuteczne – nie ma potrzeby jego implementacji do krajowego porządku prawnego.

Najistotniejsze zmiany wprowadzane przez Rozporządzenie MAR związane są między innymi z:

• wprowadzeniem nowego reżimu funkcjonowania informacji poufnych (w tym stworzeniem jednolitej definicji informacji poufnej);

• rozszerzeniem obowiązków w zakresie raportowania transakcji instrumentami finansowymi przez członków organów spółki oraz osoby z nimi związane;

• rozszerzeniem istniejących do tej pory przepisów dotyczących nadużyć na rynku, między innymi, o nadużycia na także alternatywnych systemach obrotu czy maklerskich platformach kojarzenia ofert;

• wprowadzeniem zakazu stosowania prowadzących do nadużyć strategii realizowanych za pomocą transakcji wysokich częstotliwości;

• wprowadzeniem zakazu nadużyć zarówno na rynkach towarowych, jak i powiązanych z nimi rynkach instrumentów pochodnych, oraz wzmocnieniem współpracy pomiędzy organami regulacyjnymi rynku finansowego i rynku towarowego;

• możliwością nakładania grzywien w wysokości co najmniej trzykrotności zysku osiągniętego w drodze nadużyć na rynku lub co najmniej 15% obrotów w przypadku przedsiębiorstw (państwa członkowskie będą mogły dodatkowo podjąć decyzję o podwyższeniu tych minimalnych stawek).

Na szczególną uwagę zasługuje, wprowadzenie zupełnie nowego reżimu funkcjonowania informacji poufnych w spółkach publicznych. W związku z wejściem w życie Rozporządzenia MAR z polskiego porządku prawnego zostaną usunięte kolidujące z nim przepisy, w tym przede wszystkim, rozporządzenie o informacjach bieżących i okresowych. Dla polskiego rynku oznacza to zakończenie dualizmu w zakresie komunikowania informacji do rynku. W obecnym stanie prawnym raporty bieżące publikowane są w przypadku zaistnienia zdarzeń wskazanych enumeratywnie w rozporządzeniu o informacjach bieżących i okresowych oraz w sytuacji, gdy dane zdarzenie, nawet jeśli nie zostało uwzględnione w takim katalogu, spełnia definicję informacji poufnej zawartą w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi. Zgodnie z Rozporządzeniem MAR zakres obowiązkowego raportowania przez spółki publiczne będzie wyznaczony wyłącznie przez definicję informacji poufnej, a obowiązek oceny, czy dane zdarzenie jest informacją poufną, którą należy opublikować będzie spoczywał na spółkach. Oznacza to znaczący wzrost odpowiedzialności zarządów spółek publicznych za prawidłową kwalifikację danego zdarzenia jako informacji poufnej, a w konsekwencji prawidłową komunikację z inwestorami.

W celu minimalizacji ryzyka związanego z nowymi regulacjami emitenci powinni wykorzystać czas pozostały do 3 lipca 2016 r. na stworzenie spójnej polityki w zakresie realizacji obowiązków informacyjnych w nowym kształcie. Powinna ona uwzględniać specyfikę danego emitenta, w tym w szczególności, sektor, w którym prowadzi działalność, wielkość, miejsce w grupie kapitałowej oraz strukturę organizacyjną. Jednym z elementów polityki informacyjnej może być, oparta na dotychczasowych doświadczeniach, lista typowych zdarzeń z życia spółki, które mogą implikować informacje poufne, lub potencjalnie poufne. Nie oznacza to, że w świetle nowych regulacji, da się zupełnie odejść od przeprowadzania oceny poszczególnych zdarzeń pod kątem implikowania informacji poufnej, jednakże takie podejście zdecydowanie uprości i przyspieszy procesy w zakresie raportowania.

Wobec tak istotnej zmiany, zadaniem, przed którym stoją spółki giełdowe w Polsce jest przebudowanie swojej dotychczasowej polityki informacyjnej w taki sposób, aby jak najlepiej odpowiedzieć na wyzwania stawiane przez nowe regulacje i zapewnić optymalną komunikację z inwestorami. Dostosowanie się do nowego otoczenia regulacyjnego stanowi zmianę systemową.

Kolejna istotna zmiana, którą chcemy w tym miejscu zasygnalizować, dotyczy sankcji za nadużycia na rynku kapitałowym. Implementacja przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/57/UE w sprawie sankcji karnych za nadużycia na rynku („Dyrektywa MAD II”) do krajowych porządków prawnych będzie oznaczała przede wszystkim, że:

• w całej Unii Europejskiej stosowane będą wspólne definicje przestępstw rynkowych, takich jak wykorzystywanie informacji poufnych, nieuprawnione ujawnianie informacji oraz manipulacje na rynku;

• obowiązywać będą jednolite sankcje karne, w tym grzywny oraz kary pozbawienia wolności za wykorzystywanie informacji poufnych i manipulacje na rynku oraz za nieuprawnione ujawnienie informacji poufnych;

• osoby prawne będą odpowiadać za nadużycia na rynku;

Termin na implementację postanowień Dyrektywy MAD II upływa w dniu 3 lipca 2016 r. Z naszych informacji wynika, że do tej pory przepisy w zakresie implementacji Dyrektywy MAD II do polskiego porządku prawnego nie były przedmiotem prac legislacyjnych. Nie jest również znany harmonogram implementacji. Nie ulega jednak wątpliwości, że przepisy Rozporządzenia MAR oraz Dyrektywy MAD II wraz z przepisami krajowymi, które będą ją implementować w dość zasadniczy sposób przebudują dotychczasowy układ regulacji przeciwdziałających nadużyciom na rynku kapitałowym.