Uczciwość w biznesie to zadanie dla zarządzających

15. Badanie Nadużyć Gospodarczych EY „Uczciwość pod lupą. Przyszłość zarządzania zgodnością” zostało przeprowadzone wśród 2550 przedstawicieli kadry zarządzającej z 55 krajów – w tym Polski.

Zmiany geopolityczne i trwająca cyfrowa rewolucja istotnie wpływają na funkcjonowanie biznesu na całym świecie i zarazem zwiększają podatność organizacji na ryzyka m.in. korupcji i nadużyć. To z kolei przekłada się na nowe ustawy, restrykcyjne polityki organów nadzorczych i kary za ich nieprzestrzeganie. Ich łączna kwota, w perspektywie globalnej, szacowana jest na 11 miliardów dolarów na przestrzeni ostatnich 6 lat.

Polsce bliżej do krajów rozwiniętych

Co dziesiąta firma w Polsce doświadczyła znaczącego nadużycia w ciągu ostatnich dwóch lat. Jak wynika z badania EY 12% ankietowanych w Polsce uważa, że łapówka wręczona, by zdobyć kontrakt jest powszechną praktyką w ich branży – to blisko średniej 11% dla wszystkich badanych krajów. Co piąty Polak uważa, że praktyki korupcyjne to częste zjawisko w biznesie – to istotnie mniej niż w 2016 roku, gdy uważało tak 34% badanych. Na skrajnych miejscach znalazły się Brazylia, Kolumbia i Nigeria  – z ponad 90% wskazań oraz Szwajcaria (2%) i Niemcy (0%).

Łapówka w różnej formie, ale nadal występuje 

Zaledwie 4% badanych Polaków jest zdania, że łapówka w formie gotówki może być uzasadniona w przypadku próby ratowania firmy z trudnej sytuacji. To zdecydowanie mniej niż średnia, która dla badanych krajów wynosi 13%. – Wyniki dla Polski wydają się być bardzo optymistyczne w kontekście tytułu naszego raportu „Uczciwość pod lupą. Przyszłość zarządzania zgodnością”, jednak 16% ankietowanych deklaruje, że zapewnienie rozrywki bądź upominku w takiej sytuacji byłoby usprawiedliwione. Zarówno badanie jak i nasza praktyka wskazują, że łapówki mogą przybierać różne formy, ale samo zjawisko nadal występuje – mówi Mariusz Witalis, Partner w Zespole Zarządzania Ryzykiem Nadużyć EY.

Uczciwość wg badanych – odpowiedzialność zarządu

Prawie wszyscy badani z 55 krajów zgadzają się co do tego, że demonstrowanie uczciwości i etycznych zachowań w biznesie jest istotne. Takiego zdania jest także 96% ankietowanych w Polsce. Natomiast w percepcji przedstawicieli polskich firm za uczciwość firmy odpowiadają zarządzający, podczas gdy zwykli pracownicy się do tego nie poczuwają. – Tylko 16% ankietowanych Polaków uważa, że uczciwość jest kwestią indywidualnego pracownika. To pokazuje, że nadal pokutuje u nas zbiorowa, czyli rozproszona odpowiedzialność. Etyka jest postrzegana jako zjawisko na poziomie strategii organizacji, ale nie jest kojarzona z codziennymi działaniami każdego jej członka – mówi Mariusz Witalis. Uczciwość na sztandarach firmy jest ważna ze względu na opinię klientów i szeroko pojętą opinię publiczną.

Kontrahenci nie są sprawdzani

Zaledwie 22% ankietowanych w Polsce dokładnie sprawdza swoich kontrahentów. Polska pod tym względem jest na szarym końcu listy. – Firmy w obecnych czasach są postrzegane jako etyczne, jeśli etyczni są ich dostawcy i podobnie narażone na nieuczciwość, jeśli nieuczciwi są ich klienci. Weryfikacja kontrahentów ma kluczowe znaczenie dla biznesu i wynika to nie tylko z zagrożeń korupcyjnych, ale również ze względu na kwestie związane z wyłudzeniami podatku VAT czy zagrożenia związane z praniem pieniędzy – mówi Mariusz Witalis. 64% badanych w Polsce deklaruje, że za łamanie procedur są kary. To mniej niż średnia (78%). – Wiele firm ma przygotowane procedury, choć w oczy rzuca się rozbieżność pomiędzy deklarowanymi najwyższymi standardami a ich faktycznym realizowaniem – podsumowuje Mariusz Witalis.

Marcin Ostaszewski
Konsultant

Źródło: EY